بررسی رابطه حسابداری محافظه کارانه و اختلاف بین مالیات تشخیصی و قطعی با مالیات ابرازی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

مالیات از جمله عوامل موثر بر محافظه کاری می باشد. پیش تر رابطه بین مالیات بر درآمد و محافظه کاری توسط این محققین مورد بررسی قرار گرفت و مشاهده گردید رابطه مثبت و معناداری بین مالیات ابرازی و محافظه کاری وجود دارد. یافته های آن پژوهش نشان می داد با افزایش مالیات؛ انگیزه برای حسابداری محافظه کارانه افزایش می یابد. با روشن شدن این مطلب این سوال مطرح گردید که آیا دولت زمان تعیین مالیات تشخیصی و قطعی، به انگیزه مالیاتی محافظه کاری شرکت ها توجه می نماید یا خیر؟ این تحقیق جنبه دیگری از موضوع محافظه کاری و مالیات را مورد بررسی قرار می دهد. برای این منظور با بررسی همان شرکت های نمونه درصدد یافتن شواهد تجربی در خصوص تاثیر محافظه کاری بر تفاوت مالیات تعین شده توسط دولت و مالیات ابراز شده شرکت ها می باشد. در این خصوص برای عملیاتی نمودن محافظه کاری، از مدل گیولی و هاین (2000) و برای مالیات ابرازی، تشخیصی و قطعی از اطلاعات یادداشت صورت های مالی استفاده گردید. نتیجه بررسی 146 شرکت (798 سال- شرکت) طی بازه زمانی 1381 الی 1390 و به صورت مدل پنل نامتوازن، نشان می دهد، رابطه معناداری بین محافظه کاری و تفاوت مالیات تشخیصی و ابرازی و تفاوت مالیات قطعی و ابرازی شرکت ها وجود ندارد. این مطلب مبین آن است که از سویی شرکت ها به منظور کاهش هزینه مالیات خود سعی در اعمال حسابداری محافظه کارانه دارند و از سوی دیگر دولت نیز با تعیین مالیاتی بیشتر از مالیات ابرازی شرکت ها این اقدامات را خنثی نمی نماید. به بیان دیگر شواهد تجربی نشان می دهد محافظه کاری عاملی موثر بر تفاوت مالیات تعیین شده توسط دولت و مالیات ابرازی نمی باشد، در نتیجه شرکت ها می توانند به وسیله محافظه کاری در هزینه مالیات بر عملکرد خود صرفه جویی نمایند.